Team MyPuneCity –भारतीय इतिहासातील महान प्रशासक, दूरदृष्टीच्या राज्यकर्त्या आणि लोककल्याणकारी राजमाता पुण्यश्लोक अहिल्यादेवी होळकर यांच्या त्रिशताब्दी जन्मोत्सवानिमित्त पिंपरी-चिंचवड शहरात विविध कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात येत आहे. याच श्रृंखलेत, आज भाजपा शहराध्यक्ष शत्रुघ्न (बापू) काटे यांच्या मार्गदर्शनाखाली बुद्धिजीवी आणि पत्रकार यांच्यात एका विशेष चर्चासत्राचे आयोजन करण्यात आले होते. या चर्चासत्राचे यशस्वी संयोजन भाजपाचे जिल्हा संयोजक विजय उर्फ शीतल शिंदे यांनी केले. मोरवाडी येथील भाजपा मध्यवर्ती कार्यालयात हा कार्यक्रम संपन्न झाला.
या चर्चासत्राचा मुख्य उद्देश पुण्यश्लोक अहिल्यादेवी होळकर यांच्या अलौकिक कार्याची विविध पैलूंनी उजळणी करणे आणि त्यांच्या दूरदृष्टीच्या प्रशासकीय तसेच लोककल्याणकारी कार्याची माहिती अधिक प्रभावीपणे जनसामान्यांपर्यंत पोहोचवणे हा होता. अहिल्यादेवींचे कार्य हे केवळ इतिहासाचा भाग नसून, ते आजही आपल्यासाठी मार्गदर्शक आहे. त्यांच्या मूल्यांची आणि तत्त्वांची आजच्या काळातही खूप गरज आहे, यावर या चर्चासत्रात भर देण्यात आला.
सहभागी मान्यवर आणि तज्ज्ञ
या चर्चासत्रात समाजातील विविध क्षेत्रांतील मान्यवर, बुद्धिजीवी आणि पत्रकार बांधवांनी सहभाग घेतला. प्रमुख माध्यम प्रतिनिधींमध्ये दैनिक सकाळचे पत्रकार पितांबर लोहार, दैनिक पुण्यनगरीचे अमोल काकडे, दैनिक लोकमतचे ज्ञानेश्वर भंडारे आणि दैनिक केसरीचे भीमराव पवार यांचा समावेश होता. तसेच, कायदा सेलचे अध्यक्ष ॲड. गोरक्षनाथ झोळ, अभियंता सेलचे अध्यक्ष दीपक भंडारी आणि सीए बबन डांगळे, डॉ. प्रताप सोमवंशी यांसारख्या विविध क्षेत्रांतील तज्ज्ञांनीही आपले मौलिक विचार मांडले.
चर्चासत्रात सहभागी तज्ज्ञांनी अहिल्यादेवींच्या प्रशासकीय कौशल्यापासून ते त्यांच्या न्यायनिवाडा पद्धतीपर्यंत, धर्मशाळा आणि मंदिरांच्या बांधकामापासून ते पाणी व्यवस्थापनापर्यंतच्या अनेक कार्यांवर प्रकाश टाकला.
अभूतपूर्व प्रशासकीय कौशल्ये:
तज्ज्ञांनी अहिल्यादेवींच्या प्रशासकीय कौशल्याचे विशेष कौतुक केले. “एका स्त्रीने त्या काळात, अनेकदा पुरुषी वर्चस्व असलेल्या समाजात, इतक्या कार्यक्षमतेने आणि दूरदृष्टीने राज्यकारभार सांभाळला हे एक ऐतिहासिक आश्चर्य आहे,” असे तज्ज्ञांनी नमूद केले. त्यांनी महसूल व्यवस्थापन, न्यायव्यवस्था आणि लष्करी रणनीतीमधील अहिल्यादेवींच्या योगदानावर प्रकाश टाकला. राज्याच्या आर्थिक स्थैर्यासाठी त्यांनी घेतलेल्या कठोर पण न्यायपूर्ण निर्णयांची माहिती दिली.
लोककल्याणकारी राज्याची संकल्पना:
अहिल्यादेवींनी केवळ स्वतःच्या राज्याची समृद्धी पाहिली नाही, तर संपूर्ण भारताच्या आध्यात्मिक आणि सामाजिक उन्नतीसाठी कार्य केले. काशी विश्वेश्वर, सोमनाथ, गया, द्वारका यांसारख्या भारतातील प्रमुख तीर्थक्षेत्री त्यांनी मंदिरे, घाट, धर्मशाळा आणि विहिरी बांधल्या. “त्यांचे कार्य कोणत्याही प्रादेशिक सीमेत अडकले नव्हते, ते खऱ्या अर्थाने लोककल्याणकारी होते,” असे एका अभ्यासकाने सांगितले. पाणीटंचाई दूर करण्यासाठी त्यांनी राबवलेल्या जलव्यवस्थापन योजनांचीही माहिती देण्यात आली.
न्याय आणि धर्मपरायणता: अहिल्यादेवींचा न्यायनिवाडा करण्याची पद्धत अत्यंत पारदर्शक आणि निष्पक्ष होती. त्यांनी कधीही भेदभाव केला नाही आणि सर्वांना समान न्याय दिला. “त्यांच्या दरबारात कोणताही व्यक्ती, मग तो कितीही मोठा असो किंवा गरीब असो, त्याला समान न्याय मिळत होता,” अशा विचारलेल्या प्रश्नाच्या उत्तरात सांगण्यात आले. त्यांच्या न्यायबुद्धीची अनेक उदाहरणे यावेळी देण्यात आली.
कला आणि संस्कृतीचे संरक्षण आणि संवर्धन:
अहिल्यादेवींनी केवळ लढाया आणि प्रशासनातच लक्ष दिले नाही, तर कला आणि संस्कृतीच्या संवर्धनासाठीही त्यांनी मोठे योगदान दिले. अनेक मंदिरे, शिल्पे आणि कलाकृतींच्या जीर्णोद्धाराचे आणि संरक्षणाचे काम त्यांनी केले. त्यांच्या आश्रयाखाली अनेक कलाकार आणि विद्वान यांना प्रोत्साहन मिळाले.
स्त्री सबलीकरण आणि प्रेरणा:
अहिल्यादेवी स्वतः एक कणखर, धाडसी आणि सक्षम स्त्री होत्या. त्यांचे जीवन हे आजच्या काळातही महिलांसाठी एक प्रेरणास्थान आहे. त्यांनी समाजाला दाखवून दिले की स्त्री नेतृत्व किती प्रभावी आणि यशस्वी असू शकते. त्यांच्या कार्यकाळात महिलांना आदर आणि समान संधी मिळाली.
या चर्चासत्रात पत्रकार बांधवांनी उत्स्फूर्तपणे प्रश्न विचारले. अहिल्यादेवींच्या समकालीन सामाजिक परिस्थितीपासून ते त्यांच्या दूरदृष्टीच्या निर्णयांपर्यंत विविध पैलूंवर चर्चा झाली.
कार्यक्रमाचे प्रास्ताविक भाजपा सरचिटणीस संजय मंगोडेकर यांनी केले. त्यांनी अहिल्यादेवींच्या कार्याची थोडक्यात माहिती देत चर्चासत्राच्या आयोजनामागील भूमिका स्पष्ट केली.
कार्यक्रमाच्या यशस्वीतेसाठी जिल्हा संयोजक विजय उर्फ शीतल शिंदे यांनी परिश्रम घेतले. तसेच, उपस्थितांचे आभार मानले.
या चर्चासत्रामुळे राजमाता अहिल्यादेवी होळकर यांच्या कार्याची महती अधिक विस्तृतपणे समाजात पोहोचण्यास मदत होईल आणि त्यांच्या त्रिशताब्दी जन्मोत्सवाला एक वैचारिक अधिष्ठान प्राप्त होईल, अशी अपेक्षा शहराध्यक्ष शत्रुघ्न काटे यांनी व्यक्त केली. माध्यमांनी हे कार्य जनसामान्यांपर्यंत पोहोचवण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावावी, असे आवाहनही यावेळी करण्यात आले.
