Team My pune city ( हर्षल आल्पे ) – “कळवळ्याची भाषा ज्याच्या लेखणीतून (Annabhau Sathe)बोलत होती, आणि संघर्षाचा आवाज ज्याच्या आवाजात घुमत होता – तो म्हणजे अण्णाभाऊ साठे!”
माणूस हा पुस्तकी शिक्षणाने मोठा होत नाही, तर आयुष्य शिकवतं त्याला. अण्णाभाऊ साठे हे त्या अस्सल आयुष्य विद्येचे विद्यापीठ होते. कोणतीही पदवी नसलेला, पण हजारो मनं गवसलेला हा साहित्यिक शाहीर महाराष्ट्राच्या इतिहासातील एक थोर दैवत (Annabhau Sathe)ठरतो.
उपेक्षितांचं वलयमंडित विश्व
जात, दारिद्र्य, शिक्षण, भेदभाव या सगळ्यांना तोंड देत अण्णाभाऊंनी स्वतःचं वेगळं साहित्यविश्व उभं केलं. फेरीवाला ते साहित्यक्षेत्रातले सिंह – अशी त्यांची वाटचाल प्रेरणादायी आहे. ते “फकिरा”मधून बोलले, “माझ्या लोकांचा आवाज मी आहे!”
अण्णाभाऊंच्या लेखणीतून शोषितांचं रक्त सांडत नव्हतं, तर ते कधी आक्रोश करत होतं, कधी चळवळ घडवत होतं. त्यांनी केवळ लेखन नाही केलं – त्यांनी आयुष्याचा (Annabhau Sathe) तमाशा रंगमंचावर सादर केला!
Pimpri News : बारावे विश्वबंधुता वि‌द्यार्थी व शिक्षक साहित्य संमेलन 8 ऑगस्टला पिंपरीत
साहित्य, शाहीरगिरी आणि चळवळी
‘लाल बावटा’ पथकातून सुरू झालेला कलात्मक प्रवास म्हणजे फक्त गाणी नव्हती – ती ज्वाला होती. ते पोवाड्याच्या माध्यमातून चळवळी पेटवत. त्यांनी (Annabhau Sathe)लोकनाट्याला फक्त नाचगाणी न मानता सामाजिक क्रांतीचं हत्यार बनवलं.
‘ये आझादी झूठी है, देश की जनता भूखी है!’ या घोषणा अण्णाभाऊंनी फक्त दिल्या नाहीत – त्या जगल्या होत्या.
Vadgaon Maval News : वडगावातील अवैध धंदे बंद करण्याची शहर भाजपाची मागणी
साहित्य ते सिनेमा – नव्याला दिशा
अण्णाभाऊंच्या ‘फकिरा’, ‘वारणेचा वाघ’, ‘माकडीचा माळ’ अशा कादंबऱ्यांवर चित्रपट निघाले आणि मराठी सिनेमाला नवा गंध मिळाला. त्यांनी तमाशातून सामाजिक संघर्ष दाखवला. त्यांनी गावाकडची माणसं सिनेमात आणली – आणि जगाच्या मनात घर (Annabhau Sathe) केलं.
दादासाहेब कोडके, निळू फुले, अशोक सराफ यांसारख्या कलाकारांनी अण्णाभाऊंच्या लेखनशक्तीला आपलं गुरुत्व मानलं.
एकच माणूस – हजार पैलू
लेखक, कवी, शाहीर, अर्भकतेचा अभ्यासक, नकलाकार, चळवळींचा योद्धा – अण्णाभाऊ साठे हे केवळ एक व्यक्तिमत्व नव्हतं, ते एक विचार होतं, एक संस्कृती होती. ‘मी फकिरा आहे’, असं म्हणताना ते केवळ पात्र नव्हते – ते त्यांच्या वर्गाचं प्रतिनिधित्व करत (Annabhau Sathe)होते.
शेवटचं सलाम
१८ जुलै १९६९ रोजी ते जग सोडून गेले. पण आज १०२ वर्षांनीही ते आपल्या लेखणीतून, तमाशातून, पोवाड्यांतून, आणि लढ्यांतून बोलत राहतात.
त्यांच्या लेखणीतून समाजाच्या दु:खाचं सोने केलं. ते म्हणायचे,
“मी असा तसा कलाकार नाही… मी लुटीच्या पैशातून घोट घोट घोटलेला कलावंत आहे!”
अशा या लोकसाहित्याच्या वाघाला – अण्णाभाऊ साठे (Annabhau Sathe) यांना ‘विनम्र अभिवादन’.
लेखक : हर्षल आल्पे
